1-Bağışıklık Sistemi Neden Önemli?
Hulasa yaşamımız bağışıklık sistemine bağlıdır diyebiliriz. Her dakika vücudumuz çok çeşitli davetsiz misafirlerle (patojen) savaşmak zorunda kalmaktadır. Şu anda ağzınızda elli milyondan fazla bakteri ve virüs bulunmaktadır.
Hatta her gün kullandığımız diş fırçamızda bile birçok mikroskobik organizma bulunmaktadır. Merak etmeyin! Ancak organizmaların sayıları normal seviyelerinin üzerine çıkarsa vücuda zarar verirler. Burada da bağışıklık sistemimiz devreye girerek sürekli onlarla savaşmakta ve artmalarına izin vermemektedir.
Bağışıklık sisteminin (immün sistemin) önemi, günümüzde Pandemiye dönüşen Yeni Koronavirüs Hastalığı ile tekrar gündeme gelmiştir. En son söylenmesi gerekeni ilk önce söylememiz gerekirse;
Covid-19’a karşı bağışıklığı güçlendirdiği gösterilmiş bir gıda desteği henüz bulunmamaktadır. Bu amaçla kanıt olmaksızın tavsiye edilen gıdaları kullanmayın. Bunlar almakta olduğunuz ilaçlarla etkileşme olasılığı olan ürünler olabilir. [1]
Koronavirüs hastalığının bulaşma olasılığını azaltmanın evde kalmak olduğunu unutmayın. Dış ortamla sık teması olan, sık yurt dışı seyahatler yapan kişileri de ziyaretçi olarak kabul etmeyin. Ayrıca ellerimizi temiz tutmalı ve yıkama kurallarına özen göstermeliyiz.
Ama bu durum, bağışıklık sistemini güçlendirmenin mümkün olmadığı sonucuna çıkmaz. Kalite bir yaşam -düzenli uykunun yanında sağlıklı hayat koşulları- ve bağışıklık sistemini güçlendirdiği çalışmalarla gösterilmiş gıdalarla beslenerek son derece kuvvetli bir bağışıklık sistemine sahip olabiliriz.
2-Bağışıklık Sistemi Nedir?
Bağışıklık, Latince “immunitas” sözcüğünden köken almaktadır. İmmunitas ise bağımsız olmak, özgür olmak anlamlarına sahiptir. Tıp terminolojisindeki immunite de vücut için yabancı ve zararlı olan her şeyden arınabilme durumu olarak ifade edilebilir. [2]
Bağışıklık sistemi, hücrelerimizden ve dışarıdan gelen bulaşıcı mikroorganizmaların hareketlerini algılama ve savaşma yeteneği olan hücreler, moleküller ve organların karışımıdır.
Bir bulaşıcı yabancı eleman (patojen) vücuda girdiği zaman yok edilmek için taranır ve yok edilmeye çalışılır. Mamafih bağışıklık sisteminin her enfeksiyonu hatırlama yeteneği vardır. Yani aynı patojenle ikinci kez karşılaşılınca daha etkili bir şekilde yok edilir.
Vücuttaki yabancı materyalleri tanıyan birbirleriyle ilişkili 2 sistem söz konusudur. Bunlar doğal (innate) bağışıklık sistemi ve edinsel-sonradan kazanılan (adaptif) bağışıklık sistemidir. Doğal bağışıklık sistemi, vücudun doğumla birlikte mikropları tanıma ve hemen yok etme yeteneğinin olmasıdır.
Bağışıklık verme ise tarihte, çiçek hastalığına karşı variolation (çiçek aşısı) ile başlar. Bunun uygulanması uzak doğuda milattan önceki yüzyıllarda Türkiye’de ise 17’inci yüzyılda başlamıştır.
Yani bir yabancı eleman (patojen) vücuda girdiğinde bağışıklık sistemi bunu tarar ve yok etmek için savaşır. Eğer bir süre sonra aynı patojen tekrar vücuda bulaşırsa sistem bunu tanır ve rahatlıkla yok eder.
Hulasa fonksiyonu: vücudun kendisine ait ve dışarıdan alınan maddelerin oluşturacağı hasara karşı koymak olan bir savunma mekanizmasıdır. Dışarıdan alınan antijenler arasında mikroorganizmalar ilk sırada yer almaktadır.
3-Bağışıklık Sistemi Güçlendirme Yolları
Şu anda bedeninizde bir savaş devam etmektedir. Yüzlerce çeşit virüs ve bakteri vücudunuzda sürekli dolaşmakta hatta her nefes alışınızda havada bulunan binlerce düşman vücudunuza girmektedir. Korkmayın!
İçimizde cesur bir ordu onlarla savaşmak için he an hazır beklemektedir. Bizim görevimiz bu sistemi iyi korumak. Peki ama bağışıklık sistemini nasıl güçlendirebiliriz? ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için neler yenmeli? En güçlü bağışıklık güçlendirici yöntem nedir?
– En Önemlisi Gülmek, Gülmek ve Gülmek!
Gerçek anlamda sağlık insanın beden, ruh ve zihin olarak tam bir denge ve verimlilik halidir. Bu denge halini tam olarak sağlayabildiğimizde vücuttaki tüm sistemler gibi bağışıklık sistemi de kusursuz çalışacak ve vücuda dışarıdan gelen olumsuz etkilere karşı daha dirençli olacaktır.
Yani mikroplarla bir etkileşime girsek de enfeksiyonlara karşı bağışıklık kazanır, alerjiye neden olan maddelerle ilişki halinde olsak da rahatsızlıklar duymaz ve kanserojen maddelerle barış içinde yaşayıp kansere yakalanmaktan kurtuluruz.
Gülmenin bağışıklık sistemine iyi geldiğini ve onu güçlendirdiğini gösteren en net çalışma Kahleen Dillon ve arkadaşları tarafından yapılmıştır. Deneklere komik olaylarla dolu bir video izletmişler ve hem gösteriden önce , hem de gösteriden sonra vücudun salgıladığı sıvılardan örnekler almışlardır.
Gösteriden sonra bu sıvılarda bulunan ve vücudu mikroplara karşı koruyan maddelerin artmış olduğunu belirlemişlerdir. Onun için neşeli ve güleç insanlar daha sağlıklı olmaktadırlar.
– Probiyetiklerin Bağışıklıkta Önemi
Probiyotikler, Dünya Sağlık Örgütü‘ne göre: yeterli miktarda alındığında bilimsel çalışmalarla insan sağlığına yararlı olduğu ispat edilmiş, canlı bakterilerdir. Saflaştırılmış ürünler, bağırsak flora bozukluğuna bağlı ishallerde bağırsak düzenleyici olarak reçete edilebilirler.
Probiyotikler, ürettikleri moleküllerle ya da hücre yapı bileşenlerini kullanarak bağırsaklarla doğrudan etkileşime girerek bağışıklık sistemini düzenleyebilmektedirler. Ayrıca anti-inflamatuar, anti-mikrobiyal ve anti-oksidan etkileri bulunmaktadır.
Bunun yanında probiyotikler, bağışıklık sisteminde görev alan doğal öldürücü hücrelerin aktivitesini arttırırlar, olası patojenlerin büyümesini engeller ve bağırsak geçirgenliğini azaltırlar. Son yapılan çalışmalarda bağışıklık gelişimi ve yanıtı için yararlı oldukları tespit edilmiştir.